HerVerbinden

Jaarlijks is 25/4 de dag waarop extra aandacht wordt gevraagd voor oudervervreemding / ouderverstoting (parental alienation).

Hoe fijn kan het zijn om als gezin, familie en vrienden gewoon van elkaars gezelschap te genieten en met elkaar te eten? Gebeurtenissen in elkaars levens te delen, te praten over hoe het met de ander gaat en met de kinderen, te overleggen en samen activiteiten te ondernemen?

Hoe ernstig kan dit verstoord worden als kinderen uit dit familieleven actief geïsoleerd worden, ze er niet meer aan deel kunnen (mogen) nemen? Vervreemd raken van hun eigen familieleden? Dit is uiteraard wederzijds: ouders en grootouders die vervreemden van hun eigen kinderen en kleinkinderen..

Oudervervreemding heeft raakvlakken met Hostile Agressive Parenting (HAP) www.paawareness.org
Gespecialiseerd klinisch psycholoog Dr. C.A. Childress spreekt in zijn werk over Pathogenic parenting; hetgeen ik in mijn artikel vertaal als Ziekmakend Ouderschap.

De termen Ouderverstoting en Oudervervreemding / Parental Alienation spreekt veel mensen niet zo aan, (b)lijken niet zo tot begrip van wat het inhoud te leiden. Daarom spreek ik het laatste jaar in dit kader vooral ook over actieve Sociale Isolatie en Sociale Buitensluiting van respectievelijk de kinderen in kwestie als de 'verstoten' ouder / familieleden.

Het is een specifieke categorie ouders die meestal rond een scheiding hun kind(eren) bewust opzetten tegen en actief sociaal isoleren van de andere welwillende ouder; deze ouder/familie wordt sociaal buitengesloten uit het leven van het kind. Dikwijls gaat de sociale buitensluiting gepaard met de nodige (onjuiste) beschuldigingen en zwartmakerij van de elders wonende ouder. De verstotende houding van de ouder wordt na verloop van tijd overgebracht op de kinderen. Niet zelden blijkt er sprake van pathologie bij een ouder, waardoor het kind / de kinderen zwaar emotioneel worden gemanipuleerd / mishandeld.

De specifieke kenmerken van ouder en kinderen die in een dergelijke situatie verkeren zijn bij velen in het werkveld nog (te) onbekend. Hierdoor wordt de plank nogal eens misgeslagen in het nadeel van de kinderen en verstoten ouders/familie in kwestie, helaas óók door rechters, raadsonderzoekers, jeugd-beschermers, -hulpverleners en -therapeuten. Gevolg: langslepende familiedrama's waar nauwelijks tot geen herstel plaatsvindt en situaties waarin kinderen éénzijdig in de knel worden gehouden onnodig voortduren. met alle nare gevolgen van dien.
Dat is een pijnlijke maatschappelijke boodschap die menigeen niet wil horen en/of geloven.
Extra educatie van professionals is daarom op diverse niveaus nodig om deze door inmiddels vele specialisten erkende vorm van psychische kindermishandeling te (h)erkennen en met de juiste focus aan te pakken.

LinkedIn: https://lnkd.in/eEm3z76

Dit is eigenlijk iets dat elke dag van het jaar aandacht verdient, toch (b)lijkt een jaarlijks extra appèl nodig.

In het kader van (v)echtscheidingen komt het helaas heel regelmatig -bijna stelselmatig- voor dat ouders (die waar de kinderen de meeste tijd bij wonen) het respect voor de andere (welwillende) ouder bij de eigen kinderen afbreken. Dit uit zich o.a. in gedrag, houding en verbale uitingen tegenover de kinderen, richting de elders wonende ouder en wordt niet zelden uitgebreid naar de sociale omgeving van die ouder (familie/vrienden).

Een bekend voorbeeld uit mijn advies/training-praktijk rond omgangs/zorg-regelingen:
De ouder waar de kinderen wonen zegt: 'tja, mijn kind wil niet naar de andere ouder' dus.. (gaat het kind niet en kan de andere ouder hoog en laag springen.. ondanks eventueel met veel moeite via rechtbank verkregen zorgverdeling/omgangsregelingen en/of gemaakte afspraken in het ouderschapsplan; de frustraties en emoties lopen daarmee vanzelf hoog op..).

Vervolgens is het volgende 'argument':
Ja, maar ik kan hem/haar toch niet dwingen en aan de haren naar de ander toe sleuren? Dat klopt, aan de haren meesleuren is ook zeker niet de bedoeling.

Hier wordt dwingen van kinderen als iets slechts voorgesteld, terwijl normaal opvoeden dagelijks (af)dwingen van gewenst gedrag bij kinderen inhoudt: En nu naar bed.. Nu je tanden poetsen.. Nu je kamer opruimen.. Nu mee naar de tandarts.. Je moet drinken / je eten opeten.. Nu naar school.. Je gaat nu eerst je huiswerk doen.. enz. enz. eventueel voorzien van consequenties en sancties als er door het kind 'niet geluisterd' wordt.

Alleen wordt het idee dat het niet goed zou zijn om het kind 'te dwingen' (er als ouder gewoon voor te zorgen dat het kind met regelmaat ook bij de andere ouder verblijft om de wederzijdse band in stand te houden), hier misbruikt om het eigen doel: dat het kind de andere ouder ook minder belangrijk gaat vinden, te ondersteunen. Het respect voor de andere ouder, dat meestal afwezig is, wordt zo ook bij het kind afgebroken.

Het kind zou echter geen enkele belemmering moeten voelen om naar de andere ouder te (willen) gaan, of vrijelijk over de belevenissen bij de andere ouder te kunnen praten.

Deze spanningen worden primair door de volwassenen rond het kind gecreëerd.. Dat voelt een peuter/kleuter/kind/puber/adolescent haarfijn aan en durft op een gegeven moment niet meer tegen de wil van deze ouder, het 'thuisfront', in te gaan. Uit loyaliteit en 'overlevingsstrategie' wordt afgezien van verder contact met de andere ouder/familie. Dit kan soms maanden tot vele jaren duren. Wederzijdse vervreemding treedt op. Hierdoor kan bij het kind afwijkend gedrag ontstaan.

Deze actieve vorm van sociale isolatie, oudervervreemding (P.A. Parental Alienation) kan tot ouderverstoting leiden, van lichte, matige tot ernstige vorm. De verhouding en band tussen kind en andere ouder/familie raakt hierdoor ernstig verstoord en beschadigd. De eigenwaarde en identiteitsontwikkeling van het kind (het 'moeten' afwijzen van een belangrijk deel van de eigen identiteit) -de andere ouder- wordt hierbij geweld aangedaan en belast de sociaal emotionele ontwikkeling van het kind.

Een ouder die een kind sociaal isoleert en geen regelmatig contacten en verblijf met de andere ouder organiseert (de andere ouder sociaal buitensluit), is bezig met het afbreken van het respect voor de andere ouder bij het kind.
De onderliggende boodschap: 'die andere ouder van jou is niet zo belangrijk' is wat de kinderen meekrijgen.

Ondertussen wordt meestal wel belangrijk gevonden én er voor gezorgd dat het kind op tijd op school is, op tijd in bed ligt, de kamer opruimt, huiswerk maakt, op tijd bij de sportclub is, naar de tandarts moet, meegaat naar verjaardagen en overige feestdagen viert, maar dan wel aan de 'eigen' familie-kant.. Zoals elke ouder weet: opvoeden is op dagelijkse basis afdwingen van gewenst gedrag bij het kind. Dat er dan wel dwang wordt gebruikt wordt in al deze normale gevallen niet als een probleem aangemerkt, aangezien het iets is wat de ouder zelf wil dat dat het kind moet doen. Zo leren kinderen te luisteren en gedrag dat goed voor ze is. Het ouderlijk gezag en ouderlijke macht en het hiermee uitoefenen van het ouderlijk gezag over het kind is een normaal en natuurlijk iets. De natuurlijke orde is zo georganiseerd.

De grondslag voor regelmatig zorgen voor contact met beide ouders is het respect van de ene ouder tegenover de andere ouder én familie (van het kind). Op ex-partner-niveau is dit soms lastig op te brengen, echter het is de morele plicht én extra taak als ouder tegenover de kinderen om dit op blijvend mede-ouderniveau wél te doen, hoe lastig het misschien ook is de ander als mede-mens als mede-ouder te blijven zien, in plaats van als die vervelende 'k.... ex'.

Gerichte hulp en training van de ouder die daar klaarblijkelijk moeite mee heeft is op z'n plaats. Dit kan en moet zich soms uitstrekken tot nieuwe partners en familieleden. Wellicht dat dit in een gedwongen kader zal moeten gebeuren om de betrokken kinderen uit de knel te halen waar ze in zijn gebracht en worden gehouden. Ook aan de kinderen zal binnen het familie- en gezins- systeem gespecialiseerde hulp en begeleiding moeten worden geboden. Dit zou gerealiseerd kunnen worden met de inzet en ondersteuning van hierin gespecialiseerde HerstelTeams.

Er moet naar kinderen geluisterd worden en tot op zekere hoogte ook zeker rekening gehouden worden met hun wensen, echter uiteindelijk bepalen in de eerste plaats de ouders (volwassenen rond het kind) de structuur en grenzen waarbinnen het dagelijks leven van het kind zich afspeelt. Kinderen moeten vooral kinderen kunnen zijn en zich niet met volwassen zaken bezig hoeven houden.

Het kind moet bijgebracht worden dat de band die het óók met de andere ouder heeft gelijkwaardig en net zo belangrijk is als de band met de ouder waar het kind merendeels van de tijd woont. Dit is een taak van ouders/familie/sociale-netwerk en onderdeel van de invulling van het ouderschap, óók na een scheiding als partners. In feite is het een extra taak voor de ouder waar de kinderen het meest verblijven om de band met de andere (welwillende) ouder goed in stand te houden, dit te faciliteren en te organiseren.
De kinderen scheiden niet mee op relatie-niveau; zij hebben hun eigen unieke band met hun ouders, ze hebben er maar twee, voor het leven.

Het zijn niet de kinderen die de normen en waarden waarnaar we als maatschappij willen leven bepalen. Het zijn de volwassenen die deze vormgeven en als ouders de grenzen aan de kinderen stellen, hen waarden bijbrengen, het voorbeeld geven. Jong geleerd, Oud gedaan.
Wederzijds respect is er daar één van.

© 2016  Erik van der Waal - HerVerbinden.nl

Adviseur/Specialist/Trainer/Spreker thema (v)echtscheidingen / oudervervreemding / ouderverstoting / parental alienation / sociale isolatie
(t.b.v. Particulieren, Beroepsmatig betrokkenen, Gemeenten, Media)